Wat kun je zelf doen om een burn-out te voorkomen?

Martine Vecht deed het afgelopen jaar voor haar studie Psychologie onderzoek naar wat mensen zelf doen als ze gedurende lange tijd onder hoge druk staan. Onze ‘Netwerkster van het jaar 2020’ organiseerde de netwerkavond op 17 september. Het thema was ‘wat doen mensen met burn-out-klachten zelf om uitval te voorkomen?’.

Martine heeft de gave een zwaar onderwerp als burn-out-preventie zo te brengen dat je op het puntje van je stoel zit en met nieuwe kennis naar huis gaat. De omgeving hielp daar ook bij. In de Chocoladefabriek in Gouda genoten we eerst van een 2-gangendiner met heerlijke Indiase curry. Bij de koffie en thee waren er uiteraard brownies. Restaurant Kruim en de zaal van Martines presentatie waren coronaproof ingericht.

Grip krijgen

Een op de vijf mensen uit de beroepsbevolking ervaart burn-outklachten, zoals uitputtingsverschijnselen en afgenomen werkplezier. Martine ziet vanuit haar School voor Organizing dat de balans tussen draaglast en draagkracht dan vaak zoek is; zakelijk ofwel privé. Martine legt niet alleen de oorzaken van die onbalans uit maar ook de gevolgen. Langdurige stress zorgt er namelijk voor dat allerlei systemen in je lichaam ontregeld raken. Dit merk je lichamelijk (slecht slapen), in je gedrag (prikkelbaarheid) cognitief (slecht onderscheid hoofd- en bijzaken) en negatieve gevoelens en gedachten. Dat kan leiden tot een verliesspiraal. Het is de kunst ervoor te zorgen dat mensen weer grip krijgen. Zodat die verliesspiraal omgezet wordt tot een winstspiraal.

Hulpbronnen bij stress

Voor het weer krijgen van grip schakelden de mensen uit Martines onderzoek intuïtief hulpbronnen in. Zo deden ze bijvoorbeeld aan zelfzorg, ze gingen hun grenzen bewaken, ze zochten sociale steun bij hun leidinggevende of probeerden de controle te herpakken. Sommigen kozen er echter voor om de storm uit te zitten. Martine hoorde verschillende verhalen hoe mensen de verliesspiraal doorbraken. Ze merkte dat het zelf alert zijn op stressklachten mensen helpt om weer uit die verliesspiraal te komen. Martine laat ons daar mee oefenen met een kaart die zij ontwikkeld heeft speciaal voor deze presentatie. Aan de ene kant van de kaart kun je opschrijven welke signalen van stress je herkent in je lichaam, hoofd en gedrag. Aan de andere kant kun je je persoonlijke hulpbronnen noteren. Door deze op te schrijven, heb je ze bij de hand als je stress ervaart. Martines boodschap is dat burn-out-preventie maatwerk is en dat proactief in actie komen, helpt. Als dat te weinig effect heeft, kun je hulp zoeken of de gratis e-cursus ‘Grenzen stellen’ bekijken op www.martinevecht.nl.

Voorafgaande aan deze interessante avond van onze netwerkster van het jaar hebben we Ingrid van Dam in de bloemen gezet als dank voor haar inzet als voorzitter van het bestuur.

Volgende bijeenkomst

Sherida Tdlohreg houdt zich bezig met ontwikkelingen op het snijvlak van mens, technologie en organisatie. Op 13 oktober komt ze ons vertellen over de digitale transformatie. Met elkaar onderzoeken we de consequenties voor jouw werk en de impact van die transformatie op jouw toekomst.

Tekst: Merlijn Bles, Foto’s Hellen Snoek